Το περιεχόμενο στο οποίο προσπαθείτε να αποκτήσετε πρόσβαση προορίζεται μόνο για επαγγελματίες υγείας

Ζώντας με ΧΑΠ - Τι είναι η ΧΑΠ

Ζώντας με ΧΑΠ - Τι είναι η ΧΑΠ

5 λεπτά

Σύμφωνα με τις τελευταίες εκτιμήσεις, η ΧΑΠ πλήττει περισσότερους από 300 εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως, ενώ και ο επιπολασμός της νόσου και η επιβάρυνση που προκύπτει από αυτήν αναμένεται να αυξηθούν τις επόμενες δεκαετίες, λόγω αφενός της συνεχιζόμενης έκθεσης τους σε παράγοντες κινδύνου της ΧΑΠ και αφετέρου της γήρανσης του παγκόσμιου πληθυσμού1,2.
Έχει επίσης παρατηρηθεί αύξηση του επιπολασμού στις γυναίκες, γεγονός που οφείλεται εν μέρει στην αύξηση του αριθμού των γυναικών που καπνίζουν παγκοσμίως και στην έκθεση σε καύση βιομάζας3. Σύμφωνα με τις τελευταίες εκτιμήσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ), η ΧΑΠ είναι η Τρίτη κατά σειρά αιτία θανάτου παγκοσμίως, έχοντας προκαλέσει 3,23 εκατομμύρια θανάτους το 20191,2,4.
Η ευρεία υποδιάγνωση και η λανθασμένη διάγνωση έχουν ως αποτέλεσμα οι ασθενείς να μην λαμβάνουν θεραπεία ή να λαμβάνουν λανθασμένη θεραπεία. Η ορθή και έγκαιρη διάγνωση της ΧΑΠ μπορεί να έχει πολύ σημαντικό αντίκτυπο στη δημόσια υγεία2.

Τι είναι η ΧΑΠ

Ο όρος ΧΑΠ χρησιμοποιείται για να περιγράψει μια ομάδα παθήσεων των πνευμόνων, οι οποίες δυσχεραίνουν την αποβολή του αέρα από τους πνεύμονες. Αυτό συμβαίνει όταν ο πνευμονικός ιστός έχει υποστεί βλάβη ή/και οι αεραγωγοί στενεύουν. Η βλέννα μπορεί επίσης να αποφράσσει εν μέρει τους αεραγωγούς και η εσωτερική επένδυση των αεραγωγών μπορεί να παρουσιάζει οίδημα και φλεγμονή. Όλα αυτά καθιστούν δυσκολότερη τη ροή του αέρα (μέσα και έξω) κατά την αναπνοή και οι πνεύμονες παρουσιάζουν μειωμένη ικανότητα πρόσληψης οξυγόνου και αποβολής διοξειδίου του άνθρακα5.

Τα κύρια συμπτώματα της ΧΑΠ

Τα κύρια συμπτώματα της ΧΑΠ είναι η δύσπνοια, ο περιορισμός της δραστηριότητας ή/και ο βήχας με ή χωρίς παραγωγή πτυέλων. Τα άτομα που ζουν με ΧΑΠ μπορεί να παρουσιάσουν οξέα επεισόδια που χαρακτηρίζονται από αυξημένα αναπνευστικά συμπτώματα και ονομάζονται παροξύνσεις, οι οποίες επηρεάζουν την κατάσταση υγείας και την πρόγνωση των ασθενών και απαιτούν συγκεκριμένα προληπτικά και θεραπευτικά μέτρα2. Οι ασθενείς με ΧΑΠ συχνά πάσχουν και από άλλες ασθένειες, οι οποίες επίσης επηρεάζουν την κλινική κατάσταση και την πρόγνωσή τους και χρήζουν ειδικής αντιμετώπισης.

Συνοδές παθήσεις και ΧΑΠ

Αυτές οι συνοδές παθήσεις μπορούν να μιμηθούν ή/και να επιδεινώσουν μια παρόξυνση. Οι πιο συχνές χρόνιες ασθένειες που σχετίζονται με τη ΧΑΠ περιλαμβάνουν καρδιαγγειακές και αναπνευστικές διαταραχές, οστεοπόρωση, απώλεια μυϊκής μάζας, μεταβολικές και νευροψυχιατρικές διαταραχές, χρόνια νεφροπάθεια, γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, αναιμία και καρκίνο. Τα συνοδά νοσήματα εμφανίζονται νωρίτερα στη ζωή των ατόμων με ΧΑΠ και συχνά παραμένουν χωρίς διάγνωση ή με λανθασμένη διάγνωση και δεν αντιμετωπίζονται καθόλου ή αντιμετωπίζονται ανεπαρκώς. Οι συχνές παθήσεις που επηρεάζουν τους ασθενείς με ΧΑΠ δεν εμφανίζονται τυχαία. Αντίθετα είναι αποτέλεσμα συνδημιών, οι οποίες ορίζονται ως η ταυτόχρονη συνύπαρξη ασθενειών με κοινούς παράγοντες κινδύνου και βιολογικές αλληλεπιδράσεις που επιδεινώνουν την πρόγνωση και την επιβάρυνση που προκύπτει από τη νόσο για τους πάσχοντες και την κοινωνία6.

Οι κύριοι παράγοντες κινδύνου

Ποιοι είναι οι κύριοι παράγοντες κινδύνου που σχετίζονται με τη ΧΑΠ;



Οι κύριοι περιβαλλοντικοί παράγοντες έκθεσης που οδηγούν στη ΧΑΠ είναι το κάπνισμα και η εισπνοή τοξικών σωματιδίων και αερίων από οικιακή και υπαίθρια ατμοσφαιρική ρύπανση.

Υπάρχουν επίσης γενετικοί παράγοντες κινδύνου που μπορεί να προδιαθέτουν ορισμένα άτομα να αναπτύξουν τη νόσο. Ο πιο σημαντικός (αν και σπάνιος) γενετικός παράγοντας κινδύνου για τη ΧΑΠ που έχει εντοπιστεί μέχρι σήμερα είναι οι μεταλλάξεις στο γονίδιο SERPINA1, οι οποίες οδηγούν σε ανεπάρκεια της Α-1 αντιθρυψίνης2,7.

Μια άλλη πτυχή της νόσου είναι πως η ΧΑΠ σχετίζεται με συμβάντα στα πρώιμα στάδια της ζωής, όπως ο πρόωρος τοκετός. Η προωρότητα σχετίζεται με χαμηλό βάρος γέννησης, διατροφικά προβλήματα, ευαισθησία σε αναπνευστικές λοιμώξεις και πτωχή πνευμονική λειτουργία στα πρώιμα στάδια της ζωής. Σε συνδυασμό με καταστάσεις, όπως η έκθεση στον καπνό του τσιγάρου κατά το δεύτερο μισό της εγκυμοσύνης, ο πρόωρος τοκετός μπορεί να προκαλέσει σημαντική βλάβη στην ανάπτυξη των κυψελίδων, των αγγείων και των αεραγωγών, με αποτέλεσμα τη μειωμένη ωρίμανση των πνευμόνων μετά τη γέννηση, ιδιαίτερα σε βρέφη που γεννιούνται πριν από την 28η εβδομάδα κύησης. Αυτές οι αλλαγές αυξάνουν την ευπάθεια στη ΧΑΠ αργότερα στην ενήλικη ζωή7.

 

Οι πληροφορίες και συμβουλές αυτές είναι γενικές και σε καμία περίπτωση δεν υποκαθιστούν την ιατρική διάγνωση και παρακολούθηση ή τη συμβουλή από επαγγελματία υγείας. Οι ανάγκες κάθε ατόμου μπορεί να διαφέρουν, οπότε επικοινωνήστε με τον ιατρό σας πριν κάνετε οποιαδήποτε αλλαγή στον τρόπο ζωής σας.

Βιβλιογραφία

1. Adeloye et al., Lancet Respir Med 2022, 10: 447–58 https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/35279265/
2. GOLD Report 2024 https://goldcopd.org/2024-gold-report/
3. Gut-Gobert et al., Eur Respir Rev 2019, 28: 180055 https://doi.org/10.1183/16000617.0055-2018
4. https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/chronic-obstructive-pulm onary-disease-(copd)
5. Asthma + Lung UK. What is COPD? Διατίθενται στη διεύθυνση: https://www.asthmaandlung.org.uk/conditions/copd-chronic-obstructive-pulmonary disease/what-chronic-obstructive-pulmonary-disease
6. Fabbri et al., Lancet Respir Med 2023 https://doi.org/10.1016/S2213-2600(23)00261-8
7. Stolz et al., The Lancet Commissions 2022 https://doi.org/10.1016/S0140-6736(22)01273

 

Δείτε επίσης:

Ζώντας με ΧΑΠ - Οδηγός για μια βελτιωμένη ποιότητα ζωής

Ζώντας με ΧΑΠ - Η σημασία της ψυχικής ευημερίας

 

CC-WEB-5-10/2024

5 λεπτά

Διαμοιρασμός περιεχομένου